„Zgoda ogólna” na przetwarzanie danych w BIK a „zgoda indywidualna”

W BIK funkcjonują dwie zgody - zgoda ogólna i zgoda indywidualna

W jednym z tekstów opisywałam, jakie są zasady przetwarzania przez BIK danych o kredytach zamkniętych. Poświęciłam tym kredytom odrębny wpis, ponieważ reguły te są odmienne od tych, jakie obowiązują przy przetwarzaniu danych o zobowiązaniach, których jeszcze nie spłaciliśmy w całości albo kredytodawca jeszcze ich nie zamknął, czyli tzw. kredytów czynnych.

A co najważniejsze, tylko w odniesieniu do kredytów zamkniętych i tylko w pewnych sytuacjach, mamy prawo do decydowania, czy dane o nich mogą być przetwarzane przez BIK w celu oceny naszego ryzyka kredytowego. Takie uprawnienie dla nas wynika z Prawa bankowego (art. 105a ust. 2-3).

Prawo do rozstrzygania, czy kredytodawcy i BIK mogą uwzględniać dane o kredycie zamkniętym w ocenie naszej wiarygodności, jest jednym z kluczowych mechanizmów, które możemy wykorzystać do zarządzania swoją historią kredytową. Czyli takiego jej układania, aby świadczyła jak najlepiej o naszych zwyczajach kredytowych.

A jak wiele od nich zależy, opisywałam w artykule Nie tylko banki oceniają historię kredytową klienta cz. 2 – spojrzenie na rynek polski

Waga tego instrumentu (prawo do decydowania) jest tak duża, ponieważ odnosi się ono do kredytów, które choć często określane są jako „poprawnie” spłacone, to w rzeczywistości mogą mieć w historii spłat przeterminowania aż do 60 dni. Zatem „poprawnie” oznacza tu zarówno regulowanie rat kredytu bez jakichkolwiek opóźnień, jak również z opóźnieniami, ale nie dłuższymi niż 60 dni. Pamiętajmy o tym, bo często o tym drugim kryterium nie jesteśmy informowani.

Wygląda więc na to, że możemy wpływać na przetwarzanie przez kredytodawców i BIK danych o kredytach zamkniętych, które w historii spłat miały „negatywne” informacje. Bo banki za takie uważają dowolne, czasami nawet bardzo krótkie, przekroczenia terminu płatności jakiejkolwiek należności związanej z kredytem. I możliwość decydowania o tym, czy te „negatywne” informacje pokazać kredytodawcom, stanowi o sile tego mechanizmu.

Przypomnę jeszcze, że przetwarzanie przez BIK, w tym udostępnianie, danych o kredytach już wygasłych, które w historii miały przekroczenia terminu płatności raty trwające ponad 60 dni, odbywa się w oparciu o inne zasady, które zresztą również zostały określone w Prawie bankowym.

Abyśmy mogli realizować prawo do stanowienia, czy chcemy, aby jakieś szeroko rozumiane „pozytywne[1]” informacje o kredytach już spłaconych, wpływały na decyzję banku o udzieleniu albo odmowie udzielenia kredytu, zostaliśmy wyposażeni w narzędzie jakim jest „nasza zgoda”.

Wydawałoby się, że powinno to być proste działanie – składamy w BIK lub banku/SKOK-u oświadczenie, że się zgadzamy, aby dane o konkretnym „poprawnie” spłaconym kredycie były wykorzystywane przez banki, SKOK-i i BIK w celu oceny naszego ryzyka kredytowego i sprawa załatwiona. A jak zmienimy zdanie, to w ten sam sposób odwołujemy wcześniejszą decyzję.

W rzeczywistości bywa to nieco bardziej skomplikowane. A wszystko za sprawą BIK i banków (przynajmniej niektórych), które wykreowały dwa rodzaje zgody, za pomocą których możemy realizować swoje prawo do decydowania, które kredyty „poprawnie” spłacone będą udostępniane przez BIK bankom i SKOK-om w celu oceny naszej wiarygodności kredytowej. Te zgody to:

  • zgoda indywidualna,
  • zgoda ogólna.

Problem z tym zgodami to nie tylko to, że są one dwie, ale przede wszystkim to, że nie ma łatwo dostępnych i jasnych informacji jak one działają. Mam nadzieję, że to krótkie opracowanie wypełni tą lukę.


Czego dotyczy zgoda indywidualna i zgoda ogólna?


Zgoda indywidualna

Zgoda indywidualna zawsze odnosi się do jednego, konkretnego kredytu, który został już „poprawnie” spłacony i jest zamknięty. Dodatkowym kryterium działania zgody, które przyjmuje BIK, jest czas. Zgoda działa nie dłużej niż 5 lat od zamknięcia kredytu.

Wyjaśnię to na przykładzie. Kredyt został otwarty 2008-10-25, poprawnie spłacony i zamknięty 2014-06-30. Dane o tym kredycie mogą być wykorzystane do oceny naszego ryzyka kredytowego nie dłużej niż 5 lat od zamknięcia tego kredytu, czyli do 2019-06-30. Niezależnie od tego, kiedy zgodę wyraziliśmy (możemy to zrobić od momentu otwarcia kredytu aż do 2019-06-30), to będzie ona działała tylko w okresie od 2014-06-30 do 2019-06-30. Po tej dacie nie ma sensu wyrażać zgody dotyczącej tego konkretnego kredytu, bo dane o nim trafiają do podzbioru z danymi przeznaczonymi do wykorzystania przez banki w celu stosowania metod wewnętrznych – art. 105a ust. 4 Prawa bankowego. To oznacza, że nie będą już udostępniane przez BIK bankom/SKOK w celu oceny naszego ryzyka kredytowego.

Teraz pokażę jak działa zgoda indywidualna w odniesieniu do przykładowej historii kredytowej.

Załóżmy, że w swoim życiu kredytowym zaciągnęliśmy do tej pory cztery kredyty – trzy są już spłacone w całości i bez opóźnień, a czwarty nadal spłacamy. Dwa kredyty, które są już zamknięte oraz kredyt nadal spłacany, posiadają nasza zgodę indywidualną na wykorzystanie danych o nich w celu oceny ryzyka kredytowego. Jeden z kredytów zamkniętych takiej zgody nie ma. Nie wyraziliśmy także zgody ogólnej.

Tabela 1 Działanie zgody indywidualnej – przykład

Lp. Kredyt Czy „poprawnie” spłacony i zamknięty? Czy jest zgoda indywidualna? Czy dane udostępniane przez BIK bankom/SKOK? Komentarz
1 Kredyt gotówkowy

Data zamknięcia: 2017-01-25

Tak Tak, udzielona 2017-01-25 Tak Dane o tym kredycie są udostępniane przez BIK bankom/SKOK w celu oceny ryzyka kredytowego do czasu obowiązywania zgody indywidualnej, ale nie dłużej niż do 2022-01-25.
2 Kredyt mieszkaniowy Nie Tak Tak Zgoda w tym wypadku nie ma znaczenia, bo kredyt jest nadal w spłacie, a więc informacje o nim są udostępniane przez BIK bankom/SKOK, niezależnie od woli właściciela kredytu. Zgoda zacznie działać, gdy kredyt zostanie spłacony i zamknięty.
3 Karta kredytowa

Data zamknięcia: 2011-03-25

Tak Tak, udzielona 2010-01-15 Nie Dane o tym kredycie nie są udostępniane przez BIK bankom/SKOK w celu oceny ryzyka kredytowego ponieważ minęło już 5 lat od jego zamknięcia. Zgoda nie ma tu już znaczenia.
4 Kredyt odnawialny

Data zamknięcia: 2015-10-05

Tak Nie Nie Dane o tym kredycie nie są udostępniane przez BIK bankom/SKOK w celu oceny ryzyka kredytowego. Nie wyraziliśmy na to zgody.

W powyższej tabeli w kolumnie „Komentarz” zawarłam krótką informację, czy BIK udostępni bankom/SKOK dane o poszczególnych kredytach dla potrzeb oceny kredytowej właściciela tych kredytów i dlaczego.

Chciałabym zwrócić uwagę na przypadek drugi w tym przykładzie. Kredyt mieszkaniowy nie jest jeszcze zamknięty, a już ma zgodę indywidualną. To częsta sytuacja. Jednak ta zgoda do czasu całkowitej spłaty kredytu i rozliczenia go z bankiem, nie ma znaczenia. Bo banki, SKOK-i oraz BIK mają prawo do wykorzystywania w celu oceny ryzyka kredytowego danych o kredytach będących jeszcze w spłacie niezależnie od tego, czy kredytobiorca się na to zgadza czy nie. Gwarantuje im to Prawo bankowe.


Zgoda ogólna

Zgoda ogólna działa w stosunku do:

  • wszystkich kredytów, które są w spłacie w momencie udzielenia zgody, czyli nie są jeszcze zamknięte (wobec tych kredytów zgoda zacznie działać dopiera po ich spłacie i zamknięciu, ale wcześniej już się zgadzamy na wykorzystanie danych o nich po ich spłacie w celu oceny ryzyka kredytowego),
  • wszystkich kredytów do tej pory spłaconych, które zostały zamknięte w ostatnich 5 latach (kryterium 5 lat działa analogicznie jak w przypadku zgody indywidualnej).

Czyli zgoda ogólna nie obejmuje jedynie kredytów, które zaciągniemy w przyszłości tzn. po dacie, w której udzieliliśmy tej zgody.

Przykładowo, zgodę ogólną udzieliliśmy 10.07.2018 r. Oznacza to, że zgodziliśmy się, aby BIK udostępniał do oceny naszego ryzyka kredytowego dane o wszystkich kredytach, które aktualnie spłacamy tj. 10.07.2018 r. (w tym przypadku zgoda dotyczy przyszłości, okresu po zamknięciu tych kredytów) oraz o kredytach, które już mamy spłacone na ten dzień i zostały zamknięte nie wcześniej niż 5 lat temu.

Kolejna ważna rzecz – nie ma możliwości, aby spod zgody ogólnej wyjąć dane o wybranych kredytach, o których informacjami nie chcielibyśmy się dzielić z kredytodawcami. Czyli, obowiązuje tu zasada – w ramach zgody ogólnej albo dzielimy się informacjami o wszystkich kredytach (zgodnie z regułami podanymi powyżej) albo o żadnych.

Do ilustracji mechanizmu tego typu zgody wykorzystam nieco zmodyfikowany (dodana informacja o zgodzie ogólnej) przykład podany powyżej.

Tabela 2 Działanie zgody ogólnej – przykład

Kredyt

Czy poprawnie spłacony i zamknięty? Czy jest zgoda indywidualna? Czy jest zgoda ogólna? Czy dane udostępniane bankom?

Komentarz

Kredyt gotówkowy

Data zamknięcia: 2017-01-25

Tak Tak, udzielona 2017-01-25 Tak, została udzielona 2018-05-10 Tak Dane o tym kredycie są udostępniane przez BIK bankom/SKOK w celu oceny ryzyka kredytowego do czasu obowiązywania zgody ogólnej, ale nie dłużej niż do 2022-01-25.
Kredyt mieszkaniowy Nie Tak Tak, została udzielona  2018-05-10 Tak Zgoda w tym wypadku nie ma znaczenia, bo kredyt jest nadal w spłacie, a więc informacje o nim są udostępniane przez BIK bankom/SKOK, niezależnie od woli właściciela kredytu.

Zgoda ogólna zacznie działać, gdy kredyt zostanie spłacony i zamknięty.

Karta kredytowa

Data zamknięcia: 2011-03-25

Tak Tak, udzielona 2010-01-15 Tak, została udzielona  2018-05-10 Nie Dane o tym kredycie nie są udostępniane przez BIK bankom/SKOK w celu oceny ryzyka kredytowego ponieważ minęło już 5 lat od jego zamknięcia. Ani zgoda indywidualna ani ogólna nie mają tu już znaczenia.
Kredyt odnawialny

Data zamknięcia: 2015-10-05

Tak Nie Tak, została udzielona  2018-05-10 Tak Dane o tym kredycie są udostępniane przez BIK bankom/SKOK w celu oceny ryzyka kredytowego do czasu obowiązywania zgody ogólnej, ale nie dłużej niż do 2020-10-05. Zgoda ogólna zastępuje zgodę indywidualną.

.
Która zgoda jest ważniejsza?

W Tabeli 2 widać, że kredyt odnawialny nie ma zgody indywidualnej, ale jest zgoda ogólna, która pozwoliła na udostępnienie bankom i SKOK-om danych o tym kredycie. Z kolei z Tabeli 1 można wnioskować, że w przypadku braku zgody ogólnej, podstawą udostępniania przez BIK danych w celu oceny ryzyka kredytowego, jest zgoda indywidualna.

Łatwo się z tego zorientować, że wystarczy jakakolwiek jedna zgoda – indywidualna albo ogólna, aby dane o kredycie zamkniętym mogły być udostępniane w celu oceny ryzyka kredytowego. Wobec tego, w tym zakresie zgoda indywidualna i zgoda ogólna są równoważne.

Tabela 3 Wynik udzielenia zgody

Zgoda indywidualna Zgoda ogólna Czy dane udostępniane  przez BIK bankom/SKOK?
Tak Tak Tak
Tak Nie Tak
Nie Tak Tak
Nie Nie Nie

Nieco inaczej jest przy odwołaniu dowolnej zgody. Tutaj zgoda ogólna jest nadrzędna w stosunku do zgody indywidualnej. Możemy to prześledzić analizując Tabelę 4

Tabela 4 Konsekwencje wycofania zgody

Czy jest zgoda indywidualna? Czy jest zgoda ogólna? Która zgoda odwołana? Czy dane o kredycie będą nadal udostępniane bankom/SKOK?
Tak Tak Indywidualna Tak, bo działa zgoda ogólna
Tak Tak Ogólna Nie, bo odwołując zgodę ogólną cofamy nasze pozwolenie na wykorzystanie danych dotyczących wszystkich kredytów, które zostały objęte zgodą ogólną w momencie wyrażania tej zgody. Skoro dotyczy to wszystkich kredytów, to również i tych ze zgodą indywidualną.
Tak Nie Indywidualna Nie, bo nie działa żadna zgoda
Nie Tak Ogólna Nie, bo nie działa żadna zgoda

 

Jak długo zgody działają?

Zgodnie z informacjami podanymi przez BIK zgoda indywidualna i zgoda ogólna działają maksymalnie przez 5 lat. Zatem, jeśli udzielimy jakiejkolwiek z tych zgód i nie określimy terminu jej ważności, to będzie ona obowiązywała przez 5 lat. Oczywiście, możemy wskazać krótszy okres, przez jaki zgoda obowiązuje np. 1 rok. Najlepiej to zrobić w momencie udzielania zgody.

Możemy też każdą ze zgód odwołać w dowolnym momencie. Uprawnienie to gwarantuje nam Prawo bankowe (art. 105a ust. 2).


Jak zgodę udzielić?


Zgoda indywidualna

Zgodę indywidualną najlepiej udzielić w banku czy SKOK, w którym zaciągnęliśmy zobowiązanie. Może to wymagać wizyty w banku/SKOK-u, choć Prawo bankowe (art. 105a ust. 2a) dopuszcza wyrażenie zgody także w postaci elektronicznej. Jak to zrobić łatwo i skutecznie w konkretnej instytucji, najlepiej ją o to zapytać.

Niektórzy kredytodawcy, ale nie wszyscy, proszą o taką zgodę już na etapie podpisywania umowy kredytowej. Ale możesz jej udzielić w każdej chwili, począwszy od momentu zawarcia umowy kredytowej.

Wyrażenie zgody indywidualnej oznacza, że bank lub SKOK przyjmie od nas wymagane oświadczenie i przekaże stosowną informację do BIK.

Cały ten proces może trwać do 14 dni  – bank ma 7 dni na przekazanie tej informacji do BIK i BIK ma kolejne 7 dni na wprowadzenie jej do swojej bazy (Prawo bankowe art. 105 ust. 4i).

Takie oświadczenie można też złożyć bezpośrednio w BIK. Można to zrobić:

  1. Za pośrednictwem konta na portalu bik.pl (jeśli takie posiadasz). Wtedy korzystając z formularza kontaktu należy przesłać informację o wyrażeniu zgody na udostępnianie danych o wskazanym kredycie w celach oceny ryzyka kredytowego.
  2. Udając się osobiści do Biura Obsługi Klienta BIK:
  3. Postępu 17A

02-676 Warszawa

Godziny otwarcia:

poniedziałek      08:00–17:00

wtorek                 08:00–16:00

środa                    08:00–17:00

czwartek             08:00–16:00

piątek                   08:00–16:00

  1. Wysyłając prośbę pocztą tradycyjną na adres:

Biuro Obsługi Klienta BIK

Postępu 17A

02-676 Warszawa

W każdym przypadku należy podać swoje dane identyfikacyjne oraz dane identyfikacyjne kredytu, do którego zgoda jest udzielona (te ostatnie odczytamy z „kopii danych” jaką możesz bezpłatnie pobrać z BIK lub z płatnego Raportu BIK).

Jednak załatwianie tej sprawy za pośrednictwem BIK może wydłużyć ten proces, bo BIK ma 30 dni na zajęcie się sprawą. Zatem jeśli zależy Ci na czasie, to idź wprost do banku/SKOK-u i tam złóż stosowne oświadczenie.

Procedura zgody indywidualnej realizowana bezpośrednio przez bank/SKOK, może być czasami nieco kłopotliwa. Jeśli posiadamy wiele kredytów, które chcemy „przywrócić” do zbioru danych wykorzystywanych do oceny ryzyka kredytowego i każdy z nich był zaciągnięty w innej instytucji, to wtedy czeka nas załatwienie tej sprawy w każdej z nich.

W takiej sytuacji warto zadać sobie pytanie, czy na pewno jest potrzeba udzielania zgody indywidualnej wobec wszystkich „poprawnie” spłaconych kredytów?

Na pewno takiej zgody nie należy wyrażać wobec wszystkich kredytów, które – zgodnie z ustawą Prawo bankowe – nie mogą być udostępniane przez BIK kredytodawcom bez naszej zgody. Bo jak pisałam wcześniej, do nich należą również zobowiązania, z których spłatą spóźniliśmy się do 60 dni włącznie (oczywiście jeśli takie zdarzenie miało miejsce). A jakikolwiek opóźnienie, to wysokie ryzyko negatywnej decyzji kredytowej w przyszłości. A przecież nikt nie chce komplikować sobie spraw.

Z punktu widzenia oceny wiarygodności kredytowej, nie jest też korzystnie pokazywać zbyt bogatego doświadczenia kredytowego, zwłaszcza jeśli bardzo aktywnie korzystaliśmy z kredytów w ostatnim czasie. Przykładowo, jeżeli w ciągu ostatniego roku spłaciliśmy 6 kredytów, to warto pokazać 1-2 kredyty z najdłuższą, najlepszą (tzn. bez incydentów przekroczenia terminu płatności) i w miarę świeżą historią kredytową.

Więcej na temat zasad budowy dobrej historii kredytowej pisałam w 4 czynniki, które decydują o wysokości scoringu BIK

Nie ma też potrzeby wyrażania zgody na udostępnianie danych zamkniętych ponad 5 lat temu, bo te i tak nie są wykorzystywane w celu oceny ryzyka kredytowego (pisałam o tym wyżej).

Zatem, zanim podejmiemy decyzję o udzieleniu zgody indywidualnej, to najpierw przeanalizujmy, który kredyt warto pokazać bankom i SKOK-om, a który lepiej niech pozostanie dla nich niewidoczny.


Zgoda ogólna

Ze zgodą ogólną jest nieco inaczej. Tu z kolei lepiej taką zgodę wyrazić za pośrednictwem BIK niż banku. Wynika to z tego, że tylko kilka banków pośredniczy w przekazywaniu takich zgód do BIK, w tym: mBank, Idea Bank, BGŻ BNP Paribas, Podkarpacki Bank Spółdzielczy, Citi Handlowy.

Decydując się na złożenie oświadczenia o udzieleniu zgody ogólnej bezpośrednio w BIK, możesz to zrobić na co najmniej trzy sposoby:

  1. Przekazać informację za pośrednictwem formularza dostępnego po zalogowaniu się do swojego konta na portalu bik.pl – jest to opcja dla tych osób, które posiadają takie konto. Po zalogowaniu należy wybrać ikonę Kontakt i wpisać poniższy tekst.

Wyrażam zgodę na przetwarzanie przez Biuro Informacji Kredytowej S.A. z siedzibą w Warszawie informacji stanowiących tajemnicę bankową dotyczących wszystkich moich zobowiązań po ich wygaśnięciu oraz zobowiązań już wygasłych wobec banków oraz instytucji ustawowo upoważnionych do udzielania kredytów w celu oceny zdolności kredytowej i analizy ryzyka kredytowego.

  1. Poprosić BIK o przesłanie na adres email oświadczenia o udzieleniu zgody ogólnej. Następnie wypełnić je i odesłać do BIK na adres:

Biuro Obsługi Klienta BIK

Postępu 17A

02-676 Warszawa

O formularz oświadczenia możesz poprosić BIK telefonicznie (tel.: 22 310 44 44), od poniedziałku do piątku, w godzinach od 8:00 do 20:00.

  1. Wybrać się osobiście do Biura Obsługi Klienta BIK:

Postępu 17A

02-676 Warszawa

Godziny otwarcia:

poniedziałek      08:00–17:00

wtorek                 08:00–16:00

środa                    08:00–17:00

czwartek             08:00–16:00

piątek                   08:00–16:00

BIK wprowadza takie zmiany w swoim systemie w terminie do 30 dni.


Jak zgodę odwołać?

Prawo bankowe gwarantuje nam możliwość odwołania zgody w każdym czasie (art. 105a ust. 2).

Chociaż może się to wydawać dla wielu osób oczywiste, to wolę przypomnieć, że odwołać można tylko zgodę, która wcześniej została udzielona. Banki i BIK nie mogą przyjmować jakiejkolwiek zgody jako stanu domyślnego. Zawsze to konsument – właściciel danych musi wyrazić zgodę, a dopiero potem jest ona umieszczana w systemach banku oraz BIK i zaczyna działać.

Generalnie, najlepiej zgodę odwołać w ten sam sposób, co ją wyraziliśmy:

  1. Jeśli zrobiliśmy to bezpośrednio w BIK, to tam należy złożyć oświadczenie o odwołaniu zgody (indywidualnej lub ogólnej). Można to zrobić w ten sam sposób, co przy wyrażaniu zgody – poprzez konto na portalu bik.pl, osobiści w Centrum Obsługi Klienta BIK w Warszawie lub tradycyjną pocztą;
  2. Jeśli zrobiliśmy to za pośrednictwem banku, to należy złożyć w tym samym banku oświadczenie odwołującą zgodę indywidualna lub ogólną.

Pamiętajmy też o terminach – udzielenie i odwołanie zgody jest nieco szybsze za pośrednictwem banku, bo ma on 7 dni na zgłoszenie zmian do BIK i BIK ma kolejne 7 dni na ich wprowadzenie do swoich baz. Łącznie 14 dni. Jeśli złożymy takie dyspozycje bezpośrednio w BIK, to może to trwać nawet 30 dni, bo tyle BIK rozpatruje takie żądanie.


Co lepsze – zgoda indywidualna czy zgoda ogólna?

W mojej ocenie zdecydowanie lepiej jest udzielać zgody indywidualnej i najlepiej robić to w momencie zamykania kredytu. Wtedy już wiemy jak wygląda historia kredytowa konkretnego zobowiązania i możemy ocenić, czy pokazanie jej bankom będzie dla nas korzystne.

Słaba strona zgody ogólnej związana jest między innymi z kredytami, które jeszcze spłacamy. Wyobraźmy sobie sytuację, gdy któregoś dnia wyrażamy zgodę ogólną i na ten moment mamy dwa kredyty spłacone bez żadnych opóźnień i już zamknięte oraz spłacamy jeszcze jeden kredyt gotówkowy. Mamy go od dwóch lat i do tej pory zawsze był wzorowo obsługiwany. Po trzech miesiącach zdarzyło nam się przekroczyć termin spłaty raty o 25 dni. Spłaciliśmy zaległość i po kolejnych 6 miesiącach kredyt był już spłacony w całości i bank go zamknął. Ponieważ udzieliliśmy zgody ogólnej (o czym możemy nie pamiętać), to dane o tym kredycie są przez BIK udostępniane w celu oceny naszego ryzyka kredytowego. Za kolejne trzy miesiące ubiegamy się o nowy kredyt gotówkowy. Efekt – bank odmawia nam tego kredytu, bo nasze dane pokazują, że nie zawsze radziliśmy sobie z terminową spłatą zobowiązań. Co robimy w tej sytuacji? Przypominamy sobie, że udzieliliśmy zgody ogólnej i to zadecydowało o tym, że bank widział także dane o naszych przejściowych problemach ze spłatą kredytu. Wobec tego nie pozostaje nam nic innego jak odwołanie zgody ogólnej. I to robimy. W efekcie nie mamy żadnej historii kredytowej, bo odwołanie zgody ogólnej powoduje, że żaden poprawnie spłacony i zamknięty kredyt nie jest widoczny dla banków. Aby taką historię stworzyć musimy udzielić zgody indywidualnej na te dwa kredyty, które spłacaliśmy terminowo. Uporządkowanie tej sprawy kosztuje nas mnóstwo czasu, a wszystko przez udzieloną zgodę ogólną.

Inna sprawa to kredyty zamknięte, które zostały spłacone z opóźnieniem trwającym ponad 60 dni. Dane o takim kredycie mogą być udostępniane bankom/SKOK w celu oceny  ryzyka kredytowego bez naszej zgody, o ile bank/SKOK poinformuje nas o tym i minie 30 dni od poinformowania nas, a my w tym czasie nie uregulujemy zaległości. Banki/SKOK-i czasami nie dopełniają tego obowiązku, a tym samym nie nabywają (dotyczy to także BIK) prawa do wykorzystania danych o tych kredytach, gdy oceniają naszą wiarygodność kredytową. Takie dane trafiają do podzbioru z danymi przeznaczonymi do wykorzystania przez banki w celu stosowania metod wewnętrznych – art. 105a ust. 4 Prawa bankowego. Jeśli udzielimy zgody ogólnej, to dane o takich kredytach będą mogły być udostępniane bankom i SKOK-om dla potrzeb analizy naszego ryzyka kredytowego. Bo zgoda ogólna odnosi się do wszystkich zamkniętych kredytów na moment udzielenia takiej zgody (o ile zostały zamknięte nie wcześniej niż 5 lat przed wyrażeniem takiej zgody).

Nie należy też całkowicie przekreślać użyteczności tego rodzaju zgody. Jeśli jesteśmy super solidnym kredytobiorcą, który nie przesadza z liczbą kredytów i nigdy nie miał kłopotów z terminową spłatą rat kredytów i wiemy, że zawsze będziemy je obsługiwali na czas, to zgoda ogólna jest dla nas. Jednym oświadczeniem zadbamy o zasilanie naszej historii kredytowej nowymi, pozytywnymi informacjami o kredytach zamkniętych.

Jak widać ocena poszczególnych zgód nie jest jednoznaczna. Każda z nich ma swoje wady i zalety. Na pewno przed udzieleniem jakiejkolwiek zgody należy odnieść je do swojej sytuacji i udzielić tej, która lepiej przysłuży się naszej historii kredytowej.


Gdzie sprawdzić, czy udzieliłem zgody i jaką?

Jeśli nie wiemy, czy udzielaliśmy kiedykolwiek jakiejkolwiek zgody, to możemy to sprawdzić, pobierając swoje dane z BIK.

Możemy uzyskać swój bezpłatny raport, który przysługuje nam w oparciu o art. 15 RODO tzw. „kopię danych”.

Jak pobrać taki raport opisałam w poradniku Jak pobrać z BIK Kopię Danych?

Możemy też skorzystać z płatnego Raportu BIK.

Jak uzyskać taki raport opisałam w Jak pobrać nowy Raport BIK?

W każdym z tych raportów znajdziemy informację, do których zobowiązań udzieliliśmy zgody indywidualnej i czy udzieliliśmy zgody ogólnej.

O ile odwołując zgodę ogólną nie musimy wskazywać kredytów, względem których ona obowiązywała, to odwołując zgodę indywidualną musimy wskazać, z którym kredytem była ona związana. Informacje potrzebne do opisania tego kredytu (o ile ich nie pamiętamy), znajdziemy również w obu wspomnianych wyżej raportach i są to:

  • rodzaj kredytu,
  • data zawarcia umowy kredytowej,
  • bank, który udzielił kredytu.

Wydawałoby się prosta zgoda, a wcale aż taką prostą nie jest. Mam nadzieję, że informacje jakie zawarłam w tym opracowaniu, pozwolą Ci łatwiej podjąć decyzję, który rodzaj zgody jest dla Ciebie najlepszy.

.

Jeżeli uważasz to opracowanie za pomocne, to podziel się nim w mediach społecznościowych. W ten sposób ta informacja dotrze do innych zainteresowanych.

.

[1] Pisząc „pozytywne” będę miała na myśli informacje o braku opóźnień w spłacie kredytu lub opóźnienia trwające nie dłużej niż 60 dni.

Komentarze do “„Zgoda ogólna” na przetwarzanie danych w BIK a „zgoda indywidualna”

  1. Próbowałem udzielić zgodę indywidualna wysyłając wniosek do BIKu, jednak stwierdzili oni że podmiotem odpowiedzialnym jest kredytodawca (bank), i ze mam do niego się zgłosić z takim wnioskiem. Dodali że przyjmują jedynie wnioski o udzielenie zgody ogólnej.

    • Mariola Kapla 2019-05-04 at 14:40 - Odpowiedz Author

      Według mnie, BIK ma obowiązek przyjąć i zrealizować (bez względu na to, jak to zostanie zrobione) Pana wniosek ze zgodą indywidualną. Ja nie widzę podstawy prawnej do odmówienia przez BIK przyjęcia takiego wniosku. Tym bardziej, że BIK deklaruje, że obsługuje „zgodę ogólną”. A przecież obie zgody dają finalnie to samo – przetwarzanie danych o kredycie po jego zamknięciu w celu oceny ryzyka kredytowego.
      Prawdopodobnie obsługa zgody indywidualnej jest dla BIK bardziej pracochłonna, jeżeli jest ona realizowana za pośrednictwem BIK, niż gdyby zrealizował Pan to za pośrednictwem banku. Ale te szczegóły operacyjne nie są tu istotne.
      Uważam, że warto zwrócić się do BIK z prośbą o uzasadnienie swojego stanowiska, w szczególności podanie podstawy prawnej odmowy przyjęcia przez BIK zgody indywidualnej i jej umieszczenia w systemie BIK.

      Gdyby chciał się Pan podzielić efektem tego zapytania w komentarzu albo przesyłając do nas taką informację, mogłoby być to pomocne także dla innych osób, które znajdą się w podobnej sytuacji.

      Pozdrawiamy

  2. „Wobec tego nie pozostaje Ci nic innego jak odwołanie zgody ogólnej. I to robisz. W efekcie nie masz żadnej historii kredytowej, bo odwołanie zgody ogólnej powoduje, że żaden poprawnie spłacony i zamknięty kredyt nie jest widoczny dla banków. Aby taką historię stworzyć musisz udzielić zgody indywidualnej na te dwa kredyty, które spłacałeś terminowo.”

    Dzien dobry,
    Mam identyczny problem jak ten ktory Pani tutaj rozwaza.
    BIK na infolinii upiera sie ze odwolanie zgody ogolnej spowoduje zaprzestanie udostepniania informacji teraz i w przyszlosci do wszystkich zobowiazan aktualnie zamknietych oraz zaciagnietych, co wiecej, twierdzi ze pozniejsze zlozenie ponownej zgody indywidualnej nie spowoduje przywrocenia tych zobowiazan z czesci statystycznej do czesci zamknietej…

    • Mariola Kapla 2019-06-05 at 08:34 - Odpowiedz Author

      Odpowiem teraz dość krótko, bo opublikuję niebawem dłuższy tekst na ten temat. Okazuje się, że sprawa dotyczy większej liczby osób.
      Odwołanie zgody ogólnej powoduje, że BIK nie udostępnia już kredytodawcom w celu oceny naszej wiarygodności, danych o kredytach zamkniętych objętych zgodą ogólną. I to nie budzi wątpliwości.
      „Zaskakująca” jest druga informacja z BIK tzn., że konsekwencją odwołania zgody ogólnej jest m.in. brak możliwości przywrócenia tych zobowiązań do tej części naszej historii kredytowej, która jest wykorzystywana w celu oceny naszego ryzyka kredytowego.
      Ja również rozmawiałam z Infolinią BIK na ten temat i otrzymałam w tej sprawie inne „zaskakujące” informacje. Na przykład to, że mogę ponownie udzielić zgody ogólnej i wtedy wszystkie zobowiązania (objęte wcześniejszą zgodą ogólną) zostaną przywrócone do przetwarzania w celu oceny mojego ryzyka kredytowego. Ale już nie mogę przywrócić jednego albo dwóch zobowiązań. Generalnie, stanęło na tym, że o przewróceniu decyduje bank. I według BIK, może on to zrobić, ale nie musi, bo tak wynika z umowy pomiędzy BIK a bankami.
      Jak widać, to co ja usłyszałam, jest to nieco inna informacja niż ta, którą Pan uzyskał. Ale obie są „zaskakujące”. Moim zdaniem, bank i BIK nie mają podstaw prawnych do tego, aby odmówić:
      – przyjęcia zgody w dowolnym momencie po zamknięciu kredytu (o ile nie minęło 5 lat od tego zamknięcia),
      – ponownego przekazania informacji o już wcześniej udzielonej zgodzie i umieszczenia jej w bazie BIK.
      Tak się składa, że jeden z Czytelników mojej strony właśnie przechodzi drogę przywracania niektórych kredytów do przetwarzania, po wcześniejszym odwołaniu zgody ogólnej. I efekty są takie, że:
      – są banki, które twierdzą, że po odwołaniu zgody ogólnej, już nic w tej sprawie zrobić nie mogą (a więc dane nie zostaną przywrócone do przetwarzania w celu oceny ryzyka kredytowego),
      – są banki, które robią to „od ręki” w oddziale, w którym zgłosimy chęć przywrócenia danych;
      – są banki, które przyjmują naszą wolę i potwierdzają, że dane przywrócą.
      Mamy więc potwierdzenie, że dane można jednak przywrócić do przetwarzania przez BIK w celu oceny ryzyka kredytowego (chyba, że się okaże, że bank chce je przywrócić, a BIK odmawia umieszczenia tej informacji w swojej bazie).
      Zatem, informacja jaką uzyskał Pan z BIK, wydaje się nie mieć potwierdzenia w praktyce. Poza tym – w mojej ocenie – nie ma podstaw prawnych do tego, aby odmówić nam ponownego przekazania informacji o zgodzie indywidualnej do BIK (umowa pomiędzy BIK a bankami nie jest źródłem powszechnie obowiązującego prawa).
      Trzeba więc Pan podejść z pewną rezerwą do informacji uzyskanej na Infolinii BIK.

      Pozdrawiamy

  3. Witam pisze z taka sprawa gdyż ubiegam się o kredyt i bank handlowy podobno zrobił tak ze została wdrożona zgoda ogólna co spowodowało przywrócenie niektórych kredytów z sekcji statystycznej. Po czym po kontakcie z z bik ja ja wycofałem lecz nie w banku a na portalu bik. I wszystko zostało przerzucone do sekcji statystycznej. Później napisałem do banku pismo jak mi radzili w bik żebym wyraził zgodę na przetwarzanie tych kredytów które chce by widniały w zamkniętych tak zrobiłem po czym otrzymałem pismo które Zawierało treść ze nie ma takiej możliwości gdyż zgoda ogólna jest nadrzędna na indywidualnymi . Na co teraz moje pytanie jak mam przywrócić 3 kredyty które były prawidłowo spłacę bez najmniejszego opóźnienia w celu poprawieni historii bik do zobowiązań zamkniętych. Czy poprostu odwołać zgody a później ponownie je przywrócić tych kredytów które chce by widniały?

    • Mariola Kapla 2019-09-21 at 23:16 - Odpowiedz Author

      Przede wszystkim, w stosunku do kredytu, który chce Pan przywrócić do przetwarzania w celu oceny ryzyka kredytowego, nie może obowiązywać żadna zgoda – ani ogólna ani indywidualna. Ogólną Pan odwołał w BIK. Ale o tym wie prawdopodobnie tylko BIK. Dlatego BIK już nie udostępnia danych o Pana kredytach zamkniętych w celu oceny Pana wiarygodności kredytowej. Ale w systemach banków, które tych kredytów udzieliły, mogą być nadal informacje o udzielonych przez Pana zgodach – indywidualnych albo ogólnej.
      W systemie Banku Handlowego, gdzie udzielił Pan zgody ogólnej, jest prawdopodobnie nadal informacja o tej zgodzie. Musi więc ją Pan odwołać, aby móc ponownie udzielić zgód indywidualnych w stosunku do wybranych kredytów udzielonych przez ten bank. Proszę pamiętać, że data wyrażenia zgody indywidualnej musi być datą późniejszą niż data wycofania zgody ogólnej. Tylko wtedy BIK będzie mógł nową zgodę zapisać w swoim systemie.
      Gdyby bank odmówił spełnienia Pana żądania, to warto podkreślić w piśmie do banku, że przez konstrukcję zgody ogólnej wymyślonej przez BIK i banki oraz brak dostępnej dla konsumentów szczegółowej informacji o jej działaniu, powstała cała ta sytuacja, która jest dla Pana niekorzystna. Warto też zaznaczyć, że jeżeli bank nie rozwiąże tej sprawy z tą zgodą, to napisze Pan skargę do UODO na utrudnianie przez bank realizacji praw konsumenta, bo zgoda ogólna jest konstrukcją wymyśloną przez BIK oraz niektóre banki i nie ma oparcia ani w RODO ani w Prawie bankowym.
      Jeżeli chce Pan przywrócić do przetwarzania dane o kredycie ze zgodą indywidualną, który został udzielony przez bank, w którym nie wyrażał Pan zgody ogólnej, to proszę najpierw odwołać tę zgodę indywidualną, a następnie udzielić jej ponownie. Wtedy bank będzie mógł ponownie przekazać ją do BIK i BIK będzie mógł ją zapisać w swoim systemie. Mam nadzieję, że żaden bank nie odmówi Panu realizacji takiej prośby.
      Pozdrawiam

  4. Witam ponownie dziękuje bardzo za odpowiedz. Tak tez zrobiłem wystosowałem pismo do banku handlowego by usunęli zapytanie kredytowe i zgodę ogólna wycofali. Z tego co patrzę to zapytanie kredytowe zniknęło z raportu ale wycofanie zgody ogólnej zostało z ta sama data co wycofałem ja wcześniej w bik. Teraz wysłałem pisma do bankow w których miałem kredyty i chce by widniały w zamkniętych i nie były to kredyty w banku handlowym tylko w alior i Bgz wiec chyba ta zgoda ogólna w banku handlowym i tak nie grała by roli ale postanowiłem i tak wystosować pismo jak wspomniałem wcześniej. Wysłałem teraz tam pisma o odwołanie zgód indywidualnych do poszczególnych kredytów które to będę chciał przywrócić do zamkniętych mianowicie 3 kredyty jak otrzymam jakaś informacje z banku to wtedy muszę ponownie wysłać pismo o wyrażenie zgody indywidualnej na poszczególne te 3 kredyty i wtedy bank musi je wrzucić w sekcje kredytów zamkniętych ( przenieść je z statystycznej do zamkniętej ). Mam jeszcze jedno pytanie po odwołaniu tych zgód indywidualnych w tych 3 kredytach później powoływać się na to co pani napisała czy poprostu na początku wysłać normalne pismo ze chciałbym aby dane o tych konkretnych kredytach były przetwarzane.

    • Mariola Kapla 2019-10-14 at 20:15 - Odpowiedz Author

      Myślę, że może Pan wysłać pismo informujące, że zgodnie z art. 105a ust 2 Prawa bankowego udziela Pan zgody w odniesieniu do kredytu…. udzielonego w dniu … i zamkniętego w dniu… na przetwarzanie danych o tym kredycie po jego zamknięciu w celu oceny Pana zdolności kredytowej. I prosi Pan o przekazanie tej informacji także do bazy BIK.
      Moim zdanie to powinno wystarczyć.
      Pozdrawiam

  5. Cześć,
    Właśnie na tą chwilę się z tym zmagam, dla większości banków przywrócenie zgody indywidualnej po tym pierwotnym okresie zgody przy podpisaniu umowy (5 lat) jest czasem rzeczą niemożliwą. Staram się właśnie o kredyt hipoteczny, a miałem wcześniej zobowiązanie które spłacałem i zgoda indywidualna wygasła po 5 latach. Dla przykładu, wziąłem kredyt w 2010 zgoda wygasła w 2015 ale kredyt całkowicie spłaciłem w 2016, więc formalnie po ponownym wysłaniu pisma i wyrażeniu zgody o indywidualne przetwarzanie danych na kolejne 5 lat po spłacie kredyt powinien on widnieć w biku jako spłacone zadłużenie do 2021. Podobny przykład mam z kredytem hipotecznym, który już spłaciłem. Kredyt brany w 2011 zgoda udzielona przy podpisaniu umowy na 5 lat tj 2016, spłaciłem go w 2019 i taką otrzymałem odpowiedź z banku na wniosek o ponowne wyrażenie zgody indywidualnej na kolejne 5 lat.

    Szanowny Panie,
    w odpowiedzi na zgłoszenie dotyczące danych w BIK S.A., poniżej zamieszczam wyjaśnienia.
    Potwierdzam, że wyrażona zgoda na przetwarzanie danych po wygaśnięciu zobowiązania
    obowiązuje od 8.12.2011 r. Z uwagi na okres jaki upłynął od spłaty zobowiązania, rachunek
    jest przeniesiony do sekcji statystycznej zgodnie z art. 105a ust. 4 Prawa Bankowego. Nie ma
    możliwości wykonania korekty.

    Jest to odpowiedź Satandera, niestety wiedza większości pracowników banków czy to na infolinii czy w placówkach w tej kwestii jest tragiczna. W każdym z banków była większą bądź to mniejsze problemy. Po wielkich bojach w dwóch bankach udało przywrócić mi się zgodę indywidualną ale w Satanderze niestety już mi ręce opadają ;/

  6. Dzien dobry, bardzo ciekawy i pomocny artykul, mam pytanie jaka jest podstawa prawna stosowania zgody ogolnej i zgody indywidualnej?
    czy sa jakies regulaminy? ustawy? rozporzadzenia?
    z góry dziekuje za odpowiedz

    • Mariola Kapla 2021-01-28 at 14:29 - Odpowiedz Author

      Podział zgody na „indywidualną” i „ogólną” jest podziałem sztucznym i nie wynika z żadnych ustaw.
      Możemy się zgodzić na przetwarzanie danych o zamkniętym konkretnym kredycie zgodnie z art. 105a ust 2 Prawa bankowego. Ta zgoda określana jest przez BIK jako „zgoda indywidualna”.
      Od pewnego czasu, BIK w komercyjnych raportach nie używa już określenia „Zgoda ogólna” a „Zgoda na przetwarzanie i udostępnianie danych w BIK po wygaśnięciu zobowiązań.” Jednak zasada działania tej zgody pozostaje niezmieniona. Jaka jest podstawa prawna dla jej działania? Nie ma tu jednoznacznego stanowiska (przynajmniej ja takiego nie znalazłam), a samo funkcjonowanie tej zgody budzi wątpliwości. Może to mieć odzwierciedlenie m.in. w tym, że tylko pojedyncze banki przyłączyły się do wprowadzonego przez BIK systemu zbierania „zgód ogólnych”. Pozdrawiam

  7. Po krotce city handlowy usunął moja zgodę ogólna ( bo złożyłem do prośbę o usuniecie zapytań kredytowych i usunęli zgodę ogólna ) przez co wszystkie kredyty zostały przeniesione do działu celów statystycznych – a były tam również chwilówki ( z odwołana zgoda indywidualna ) czy te chwilówki powrócą po ponownym udzieleniu zgody ogólnej ? Nie chciał bym żeby wróciły
    Jezeli by wróćiły to czy jest szansa na ponowne usuniecie ich w Chwilówkach – ale rozmawiałem z nimi i powiedziali ze nie moga drugi raz wycofać zgody indywidualnej bo juz ja zrobili

    Na infolinii pani nie była w stanie mi odpowiedzieć na to pytanie

    • Mariola Kapla 2021-02-03 at 14:15 - Odpowiedz Author

      Przede wszystkim chwilówki nie trafiają do części statystycznej (do zbioru danych, które są przetwarzane przez BIK w celu stosowania przez bank zaawansowanych metod oceny ryzyka kredytowego). Jeżeli zgoda na przetwarzanie danych o chwilówce została wycofana, to dane o tej chwilówce znikają z bazy BIK (chyba, że są przechowywane dla celów reklamacyjnych, czy analitycznych, ale to nie ma dla Pana znaczenia).
      Zgoda ogólna nie obejmuje chwilówek. Zatem odwołanie zgody ogólnej nie będzie jednoczesnym wycofaniem zgody na przetwarzanie danych o chwilówkach.
      Aby doprowadzić do zaprzestania przetwarzania danych o chwilówce, należy odwołać zgodę indywidualną, jaką udzielił Pan BIK za pośrednictwem firmy pożyczkowej, która udzieliła tej pożyczki. I tak Pan zrobił. Po odwołaniu tej zgody dane o pożyczce nie powinny być już widoczne na Pana raporcie, a zatem nie trafią do banków.
      Skoro dane o pożyczce pozabankowej nie podlegają zgodzie ogólnej i zostają usunięte z bazy BIK po odwołaniu zgody indywidualnej na ich przetwarzanie, to ponowne wyrażenie zgody ogólnej nie powinno skutkować ponownym pojawieniem się danych o tej pożyczce w bazie BIK i ich udostępnianiem bankom w celu oceny Pana ryzyka kredytowego.
      Jeżeli chciałby Pan dowiedzieć się więcej szczegółów na temat funkcjonowania zgody ogólnej, w szczególności w zakresie pożyczek pozabankowych, to najlepiej zadzwonić na Infolinię BIK. Firmy pożyczkowe raczej nie mają wiedzy na temat funkcjonowania tej zgody.
      Mam nadzieję, że te wyjaśnia będą dla Pana pomocne. Pozdrawiam

  8. Artykuł rozjaśnił mi wiele kwestii. Ja mam pytanie poniekąd związane ze zgodami a dotyczy wpisów z sekcji statystycznej. Jeden z analityków kredytowych stwierdził, że moim problemem mogą być wpisy statystyczne od Santandera (nie muszę dodawać, że takie, z których nie jestem specjalnie dumny) i doradził, abym napisał do banku o usunięcie tych wpisów. Niestety nie potrafił mi uzasadnić na jakiej podstawie bank miałby to zrobić, ani potwierdzić, że widział taki przypadek. Ja natomiast ciągle się zastanawiam czy jest to w ogóle możliwe, chociażby teoretycznie?

    • Mariola Kapla 2021-07-16 at 19:11 - Odpowiedz Author

      Nie można usunąć z bazy BIK i bazy banku danych o kredytach, które znajdują się w „części statystycznej” (dane wykorzystywane do celów stosowania przez banki metod wewnętrznych). Prawo BIK i banków do przetwarzania tych danych bez naszej zgody, wynika z Prawa bankowego. BIK i banki mogą je przetwarzać przez 12 lat od zamknięcia kredytu. Jednak trzeba wiedzieć, że dane te nie są udostępniane przez BIK bankom w celu oceny naszego ryzyka kredytowego. Innymi słowy, bank nie widzi ich na raporcie, który pobiera z BIK w sytuacji, gdy ubiegamy się o kredyt i bank ocenia nasze ryzyko kredytowe. Zatem tymi danymi nie powinieneś się martwić.

      Natomiast problemem mogą być dane o źle spłacanych kredytach, które są już zamknięte, które BIK i banki mogą przetwarzać bez naszej zgody w celu oceny naszego ryzyka kredytowego. To uprawnienie BIK i banków również wynika z Prawa bankowego. Dane te mogą być przetwarzane bez naszej zgody przez BIK przez 5 lat od momentu zamknięcia kredytu, czyli przez ten okres będą one trafiały do banków, gdy te wystąpią o nasze dane do BIK.
      Czy te dane można usunąć z bazy BIK? W pewnych sytuacjach tak.
      Tutaj znajdziesz informacje o tym, co można zrobić z danymi o kredytach już zamkniętych, o których dane są przetwarzane bez naszej zgody i wykorzystywane do oceny naszego ryzyka kredytowego: http://scoringexpert.pl/2018/01/10/jak-wyczyscic-bik/

      Zatem przede wszystkich musisz ustalić, czy Twoje problematyczne dane są w „części statystycznej”, czy nie. W tym celu możesz pobrać z BIK Raport BIK (to opcja płatna, ale dostępna prawie „od ręki”) albo Kopię Danych (opcja bezpłatna, ale czeka się na te dane ok. 30 dni). W każdym z tych raportów jest sekcja danych „Zobowiązania przetwarzane w celu stosowania metod statystycznych”/”Zobowiązania przetwarzane w celach statystycznych”. W tej części znajdziesz informacje o wszystkich kredytach, które BIK przetwarza bez Twojej zgody, ale ich nie udostępnia do oceny Twojego ryzyka kredytowego.

      Tu znajdziesz więcej informacji o zasadach przetwarzania przez BIK i banki danych o kredytach zamkniętych: http://scoringexpert.pl/2017/01/01/zamkniete-zobowiazania-kredytowe-w-bik/

      Pozdrawiam

  9. Ja mam natomiast inny problem którego nie rozwiązuje Pani artykuł. Sprawa jest dość skomplikwana czy mogę prosić o mail żeby mógł przedstawić swoją sytuację ?

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *