W amerykańskiej kulturze credit score ma tak duże znaczenie, że dla wielu osób istotne jest nie tylko to, ile wynosi ich własny credit score, ale również jaki score ma osoba, z którą się spotykają. Szczególnie jest to ważne dla ludzi, którzy są na etapie wyboru partnera życiowego.
Ta grupa osób jest na tyle duża, że nawet powstały w USA – i działają z sukcesem – portale randkowe, które kojarzenie zainteresowanych opierają na ich credit score np. creditscoredating.com.
Przedstawiciel tej strony podał, że ta metoda kojarzenia osób jest bardzo efektywna, bo aż 86-89% związków skojarzonych w oparciu o credit score, to związki długoterminowe.
Takie podejście do wyboru partnera życiowego wydaje się zaskakujące, ale dla wielu osoba o wysokiej wiarygodności kredytowej, to odpowiedzialność, sumienność i umiejętność planowania oraz zarządzania własnym budżetem. No i ewentualnie mniejsze prawdopodobieństwo pojawienia się problemów przy uzyskaniu kredytu mieszkaniowego w przyszłości.
Autorzy strony powołując się na badania podają, że 20% mężczyzn i 30% kobiet w wieku od 21 do 34 lat twierdzi, że nie wejdą w związek z kimś kto ma niski credit score. Wśród mężczyzn, dla których ten aspekt jest ważny, aż 57% wskazało, że poziom credit score odgrywa naprawdę ważną rolę w podejmowaniu decyzji o wyborze osoby, z którą się spotykają. Natomiast 75% kobiet, dla których credit score partnera jest istotny, wskazało ten element jako rozważany przy decyzji o spotykaniu się z kimś.
Chociaż kultura amerykańska jest nieco inna niż nasza i trudno się spodziewać, aby wysokość scoringu BIK było kryterium wyboru partnera życiowego dla młodych Polaków, to bez wątpienia historia kredytowa ma coraz większe znaczenie w naszym życiu. Do oceny ryzyka klienta wykorzystują ją już nie tylko banki, ale również firmy pożyczkowe, leasingowe, telekomunikacyjne, a nawet ubezpieczyciele. Dodatkowo, to właśnie przed młodymi ludźmi często jest jeszcze zakup mieszkania i nie rzadko zakup ten musi być finansowany dużym kredytem.
Dlatego warto i trzeba dbać o swoją wiarygodność kredytową od samego początku kiedy wkraczamy w dorosłe życie. Oczywiście nie oznacza to, że musimy zaciągać jakiekolwiek kredyty, aby ta historia powstała, ale jeśli już z nich korzystamy, to należy to robić w sposób zapewniający nam teraz i w przyszłości wysoką ocenę wiarygodności kredytowej.
Bo ta dobra historia kredytowa będzie pomocna, gdy złożymy wniosek o kredyt mieszkaniowy. Szczególnie w sytuacji, gdy wystąpimy o ten kredyt z inną osobą. A jest to bardzo prawdopodobne, bo w Polsce kredyt mieszkaniowy najczęściej zaciągany jest właśnie przez dwie osoby. Aż 65% kredytów mieszkaniowych ma dwóch właścicieli.
Zatem czy młodzi Polacy korzystają z kredytów? A jeśli tak, to jakimi są kredytobiorcami?
Jak pokazują ostatnio opublikowane przez BIK dane, odsetek Polaków w wieku 18-24 lat, którzy aktualnie korzystają z kredytów jest podobny do tego jaki był obserwowany 10 lat temu tj. w 2007 r. i wynosi ok. 18%.
W liczbach bezwzględnych tych kredytobiorców jest wyraźnie mniej (ok. 600 tys. w 2017 r. w porównaniu do ok. 800 tys. w 2007 r.), ale ten spadek związany jest ze zmianą struktury demograficznej – po prostu dzisiaj jest znacznie mniej Polaków w wieku 18-24 lata.
Chociaż odsetek młodych osób – kredytobiorców jest zbliżony na przestrzeni ostatnich 10 lat, to wyraźnie zmieniają się zwyczaje kredytowe tych osób. Przede wszystkim aktualni 18-24-latkowie mają znacznie wyższe średnie zadłużenie niż ich rówieśnicy 10 lat temu. Dzisiaj ci kredytobiorcy mają średnio do spłaty 11 560 zł, a w 2007 r. mieli tylko 3 311 zł. To jest ponad 8 tys. zł więcej. Wzrost jest duży, ale ta zmiana jest w trendzie obserwowanym wśród pozostałych kredytobiorców.
To rosnące średnie zadłużenie młodych osób jest jednak wyraźnie niższe niż przeciętnego polskiego kredytobiorcy (ok. 37 tys. zł). Jest to głównie spowodowane tym, że młodzi ludzie nie są jeszcze tak często posiadaczami kredytów mieszkaniowych.
Z danych BIK wynika, że jedynie 1,4% spośród 1 mln kredytów posiadanych przez osoby w wieku 18-24 lata, to kredyty mieszkaniowe. Dla porównania, zobowiązania mieszkaniowe osób w wieku 35-44 lata stanowią ok. 13% wszystkich ich kredytów. Zatem zapotrzebowanie aktualnych 18-24 – latków na duże finansowanie zewnętrzne może być jeszcze przed nimi.
Natomiast młodzi ludzie szczególnie chętnie korzystają z kredytów konsumpcyjnych. Aż 70% ich zobowiązań wobec banków stanowią właśnie kredyty gotówkowe i bezgotówkowe. I to jest najwyższy poziom wśród wszystkich grup wiekowych.
Chętnie też używają kart kredytowych. 15% kredytów posiadanych przez 18-24-latków, to właśnie karty kredytowe. Aż 70% młodych właścicieli tych kart, korzysta aktywnie z dostępnego limitu. Ich rówieśnicy z 2007 r. w znacznie mniejszym stopniu wykorzystywali limit na karcie.
Zatem można powiedzieć, że zwyczaje kredytowe młodych kredytobiorców zmieniają się w kierunku większej aktywności kredytowej i mocno opierają się o kredyty konsumpcyjne. Ale czy to stanowi przeszkodę w poprawnej obsłudze kredytów przez 18-24-latków? Okazuje się, że tak.
Aż 12,1% młodych kredytobiorców ma aktualnie opóźnienia w spłacie kredytów powyżej 90 dni. 10 lat temu ich równolatkowie radzili sobie ze spłatą kredytów znacznie lepiej – tylko 5,3% z nich miało takie zaległości w spłacie raty.
Patrząc na ogół młodych osób, które dzisiaj finansują się w bankach, to ich zwyczaje kredytowe nie gwarantują dobrej historii kredytowej. Wysokie zadłużenie oparte na kredytach konsumpcyjnych, aktywne korzystanie z kart kredytowych oraz dość częste problemy z terminową obsługą kredytów, są to elementy, które wskazują raczej na wysokie ryzyko kredytowe tej grupy.
Patrząc z kolei z perspektywy poszczególnych osób, to powyższe dane wskazują, że wiele z nich może mieć problemy z uzyskaniem nowego kredytu. 12% spośród prawie 600 tys. młodych kredytobiorców ma opóźnienia w spłacie raty kredytu powyżej 90 dni. A to oznacza, że kilkadziesiąt tysięcy najmłodszych kredytobiorców ma opóźnienia uprawniające bank i BIK do przetwarzania danych o tym kredycie po jego zamknięciu przez 5 kolejnych lat w celu oceny ryzyka kredytowego osoby. Takie opóźnienia mogą stanowić przeszkodę w uzyskaniu kolejnego kredytu w przyszłości.
Być może te problemy z prawidłową obsługą kredytów wynikają z braku wiedzy młodych osób na temat znaczenia historii kredytowej w ich przyszłym życiu finansowym, zasad budowania takiej historii i bezpiecznych zachowań kredytowych. Być może jest to pewien styl życia preferujący konsumpcję, spontaniczność i bardziej ryzykowne zachowania. Być może jest to efekt niestabilnej sytuacji ekonomicznej młodych ludzi. A najprawdopodobniej każdy z tych czynników ma na to wpływ.
I nie zapominajmy, że młodzi są szczególnie aktywni na dynamicznie rozwijającym się rynku firm pożyczkowych. I wiele osób – często nie zdając sobie z tego sprawy – buduje swoją historię kredytową finansując się właśnie tam.
Bo trzeba wiedzieć, że większość znaczących firm pożyczkowych współpracuje z BIK tzn. pobiera dane z BIK i przekazuje do tej bazy dane o udzielonych pożyczkach i historii ich spłaty. A coraz liczniejsze informacje w bazie BIK o spłacanych i spłaconych pożyczkach zaczynają mieć coraz większe znaczenie przy ocenie ryzyka kredytowego osób ubiegających się o kredyty w bankach. Dlatego należy pamiętać, że terminowość spłacania pożyczek w firmach pożyczkowych jest tak samo ważna jak terminowość spłacania kredytów w bankach. A zaciąganie pożyczek może wpływać na ocenę naszej ogólnej aktywności kredytowej. Więcej na ten temat możesz się dowiedzieć z artykułu Coraz chętniej korzystamy z pożyczek w firmach pozabankowych.
.
