Biura informacji gospodarczej (w skrócie BIG) – instytucje mało znane, ale mające dla nas coraz większe znaczenie.
A dzieje się tak dlatego, że tych biur jest kilka, posiadają coraz więcej danych na temat naszych płatności, a nawet wobec niektórych instytucji pojawił się obowiązek przekazywania do biur informacji gospodarczej danych o niezapłaconych przez konsumentów należnościach.
I co najważniejsze, coraz więcej firm wykorzystuje te dane do oceny naszej wiarygodności płatniczej. A od tej wiarygodności uzależnione są decyzje o udzieleniu kredytu, pożyczki, sprzedaży usług telefonicznych w dobrej cenie itp.
Zatem już nie tylko informacje o Twojej historii kredytowej są istotne, bo często decydują o dostępności dla Ciebie różnych produktów i usług, bez których coraz trudniej się obyć we współczesnym świecie, ale również informacje o Twojej solidności płatniczej z innych sektorów zaczynają pełnić podobną rolę.
Płacisz raty kredytu solidnie, ale już z opłatami czynszowymi zalegasz. Niestety, rzetelność kredytowa może być niewystarczająca dla banku, jeśli z danych biura informacji gospodarczej wynika, że w innym obszarach swojego życia już tak solidny nie jesteś.
Poniżej opisałam 7 rzeczy dotyczących biur informacji gospodarczej, które trzeba znać, aby rzeczywiście być świadomym swojej wiarygodności płatniczej i dobrze nią zarządzać.
BIG-i działają w oparciu o ustawę
Biura informacji gospodarczej mają swoją ustawę – Ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczej i wymianie danych gospodarczych z dnia 9 kwietnia 2010 roku, która określa co te biura mogą robić, jakie dane gromadzić i na jakich zasadach, komu te dane udostępniać i na jakich zasadach.
Jest to dość wygodne, bo w przypadku wątpliwości do jakiegoś działania biura informacji gospodarczej, w jednym miejscu znajdziesz prawie wszystkie potrzebne informacje, aby wyjaśnić swoje zastrzeżenia.
Jeśli coś nie zostało uregulowane w tej ustawie, to trzeba sięgnąć do Ustawy o ochronie danych osobowych z dnia 29.08.1997 roku, która chroni interesy konsumentów, których dane są przetwarzane również przez biura informacji gospodarczej.
BIG-i gromadzą dane o zaległych płatnościach, ale także o dobrze spłaconych należnościach
Do biur informacji gospodarczej przekazywane są dane o :
- niezapłaconych płatnościach – są to płatności, które powinieneś zapłacić od co najmniej 30 dni i kwota tej płatności wynosi co najmniej 200 zł,
- dobrze spłaconych zobowiązaniach – są to płatności, które zapłaciłeś w terminie albo z opóźnieniem nie większym niż 30 dni.
Dane mogą dotyczyć:
- przedsiębiorców,
- konsumentów.
Ponieważ celem ScoringExpert jest edukacja finansowa konsumentów, to ograniczę się tylko do kwestii odnoszących się do konsumentów.
Przytoczona powyżej ustawa ściśle reguluje jakie dane o Tobie oraz Twoich zapłaconych i niezapłaconych zobowiązaniach mogą być przekazane do BIG.
Kluczowe dane jakie mogą być przekazane do BIG obejmują:
| Dane | Zapłacone zobowiązanie | Niezapłacone zobowiązanie |
| Dane o Tobie | – imię i nazwisko
– PESEL |
– imię i nazwisko
– adres – PESEL – seria i numer dowodu osobistego |
| Dane o zobowiązaniu | – kwota płatności i jej waluta
– data zapłaty z umowy – data faktycznej płatności |
– czego dotyczy zobowiązanie (czynsz, alimenty, kredyt, pożyczka itd.)
– kwota i waluta zobowiązania – kwota zaległości – data powstania zaległości – jeśli kwestionujesz swój dług, to taka informacja też się znajduje w BIG |
| Dane o wierzycielu, czyli przekazującym dane | – nazwa wierzyciela
– adres – NIP |
– nazwa wierzyciela
– adres – NIP – REGON – dane wspólników – główny rodzaj działalności |
Należy podkreślić, że przekazanie do BIG danych o tym, że zapłaciłeś należności na czas, może być na Twój wniosek albo na wniosek firmy, ale za Twoją zgodą.
Czyli możesz poprosić np. firmę telekomunikacyjną, aby przekazała do BIG dane o tym, że płacisz terminowo faktury albo też firma telekomunikacyjna może Ci to zaproponować i Ty możesz wyrazić na to zgodę. Oczywiście firma ta musi mieć podpisaną umowę z BIG, aby mogła takie dane w BIG umieścić.
Inaczej jest, gdy nie wywiązałeś się z płatności.
Wtedy firma nie potrzebuje Twojej zgody na przekazanie takich danych do BIG, o ile wypełni warunki wskazane w Ustawie o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych.
Te warunki to m.in. wysłanie do Ciebie wezwania do zapłaty opóźnionej należności z informacją, że dane o tej zaległości zostaną przekazane do biura informacji gospodarczej, a od momentu poinformowania Cię minie co najmniej 30 dni. Jeśli w okresie tych 30 dni spłacisz zaległość, to wierzyciel nie może przekazać danych o tej zaległości do BIG.
Nie każdy może umieścić Twoje dane w BIG
Do BIG-u Twoje dane może przekazać tylko firma, która zawarła umowę z danym biurem informacji gospodarczej.
Generalnie przekazywanie danych do BIG jest dowolne, poza poniższymi wyjątkami:
- Gminy przekazują obowiązkowo do wszystkich BIG-ów informacje o niepłaconych alimentach;
- Sądy przekazują obowiązkowo do wszystkich BIG-ów informacje o niezapłaconych grzywnach, kosztach sadowych itp.
W praktyce z BIG-ami współpracują m.in.:
- Banki;
- Firmy pożyczkowe;
- Firmy telekomunikacyjne;
- Ubezpieczyciele;
- Spółdzielnie mieszkaniowe;
- Dostawcy energii;
- Dostawcy gazu;
- Telewizje kablowe;
- Firmy windykacyjne;
- Firmy leasingowe.
Podkreślam, że banki i firmy pożyczkowe współpracują z Biurem Informacji Kredytowej (na podstawie przepisów Ustawy prawo bankowe). Ale mogą też przekazywać do BIG-ów dane. Mogą być to informacje o niezapłaconych ratach, o ile te zaległości wynoszą co najmniej 200 zł i trwają co najmniej 30 dni lub o poprawnie spłaconych ratach kredytów czy pożyczek.
Wszystkie banki przekazują dane do BIK, ale nie wszystkie współpracują z wszystkimi biurami informacji gospodarczej.
W przypadku firm pożyczkowych część z nich współpracuje tylko z BIK, część z BIK i BIG-ami, a część tylko z jednym bądź kilkoma BIG-ami.
Aby się zorientować, która firma z którym BIG-iem współpracuje, warto zwrócić uwagę na zgody jakie się podpisuje na etapie składania wniosku o kredyt lub pożyczkę lub przy podpisywaniu umowy.
Nie każdy może pobrać Twoje dane z BIG
Tak, jak nie każdy może przekazać Twoje dane do BIG, tak i nie każdy może pobrać te dane z BIG. Uprawieni do pobierania z BIG danych są:
- firmy, które zawarły z BIG-iem umowę o udostępnianie informacji gospodarczych,
- inne BIG-i,
- BIK,
- i cała lista urzędów uprzywilejowanych jak np. Generalny Inspektor Kontroli Finansowej, Komendant Główny Policji, Prokurator Generalny, Przewodniczący KNF, komornicy.
Zatem każdy bank, firma pożyczkowa, telekomunikacyjna, ubezpieczyciel w każdej chwili mogą pobrać Twoje dane z biura informacji gospodarczej, o ile mają z takim biurem podpisaną stosowną umowę.
Obecnie funkcjonuje aż 6 BIG
W Polsce funkcjonuje obecnie 6 biur informacji gospodarczej:
- Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor SA (firma w całości zależna od BIK) http://www.infomonitor.pl/
- Europejski Rejestr Informacji Finansowej Biuro Informacji Gospodarczej SA (ERIF) https://erif.pl/
- Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji Gospodarczej SA (KRD) http://krd.pl/
- Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej (KBIG) https://www.kbig.pl/
- Krajowa Informacja Długów Telekomunikacyjnych Biuro Informacji Gospodarczej SA http://www.kidt.pl/
- Bisnode Międzynarodowe Biuro Informacji Gospodarczej http://www.m-big.com/
Pamiętajmy, że w każdym z tych BIG-ów mogą być te same informacje o Tobie, ale mogą być też różne dane.
Wynika to z tego, że firmy przekazujące dane do BIG-ów nie muszą współpracować z wszystkimi BIG-ami. Mogą wybrać jedno biuro, dwa, trzy itd.
Jest to ważna informacja dla Ciebie jeśli chciałbyś sprawdzić czy i jakie dane o Twoich płatnościach są zgromadzone w bazach tych firm. Niestety, wtedy musisz odpytać wszystkie BIG-i.
Masz prawo bezpłatnego dostępu do informacji o swoich danych w BIG
Tak, jak w przypadku Twoich danych gromadzonych przez jakiekolwiek firmy, tak samo w przypadku BIG-ów masz prawo raz na 6 miesięcy uzyskać bezpłatną informację o:
- Zapytaniach jakie wpłynęły do BIG o udostępnienie Twoich danych:
- dacie udostępnienia przez BIG Twoich danych gospodarczych (o spłaconych lub niezapłaconych należnościach),
- odbiorcy tych danych tj. komu BIG je udostępnił,
- zakresie udostępnionych danych;
- Dotyczących Ciebie informacjach gospodarczych jakie przechowuje Biuro .
Należy pamiętać, że zweryfikować można tylko udostępnienia danych, które miały miejsce w ostatnich 12 miesiącach. Wynika to z tego, że – zgodnie z ustawą – BIG może przechowywać informacje o tym, komu udostępnił dane, tylko przez okres 12 miesięcy.
Jeżeli potrzebujesz takiej informacji częściej niż raz na 6 miesięcy, to będziesz musiał za to zapłacić. Na pewno nie będzie to więcej niż 0,5% minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli na dzisiaj będzie to nieco ponad 10 zł.
Aby móc zarządzać swoją wiarygodnością płatniczą, w tym kredytową, powinieneś mieć świadomość w jakich bazach znajdują się Twoje dane, które są wykorzystywane do oceny tej wiarygodności.
Teraz wiesz, że dane umieszczone są w bazie BIK oraz mogą być w bazach biur informacji gospodarczej, których jest obecnie 6. Wiesz też, że dostępne dla banków czy firm pożyczkowych są nie tylko dane o spłacanych przez Ciebie kredytach i pożyczkach, ale również dane o Twoich płatnościach z innych sektorów. A to oznacza, że powinieneś się troszczyć już nie tylko o dobrą historię kredytową, ale dbać również o wywiązywanie się z płatności w innych obszarach swojego życia.
I w każdym przypadku, powinieneś okresowo sprawdzać, czy Twoje dane przekazywane do bazy BIK czy biur informacji gospodarczej są prawidłowe i aktualne. To zdecydowanie zmniejszy Twój stres w momencie ubiegania się o nowy kredyt czy pożyczkę, bo nawet jeśli jakieś negatywne wpisy się pojawią w tych bazach, to będziesz miał szansę wcześniej na nie zareagować.
Przydatny link: 5 istotnych różnic pomiędzy Biurem Informacji Kredytowej a biurem informacji gospodarczej
